Hiện tượng tắc kinh nguyệt không chỉ gây lo lắng về khả năng sinh sản mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe nội tiết của phụ nữ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và biết cách cải thiện tình trạng này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản và điều hòa nội tiết tố nữ một cách tự nhiên.
Nguyên nhân gây tắc kinh nguyệt
Rối loạn chức năng buồng trứng
Buồng trứng là cơ quan cốt lõi trong việc sản xuất hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone. Khi chức năng của buồng trứng suy giảm do các nguyên nhân như lão hóa sớm, rối loạn phóng noãn hoặc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), chu kỳ kinh nguyệt có thể bị ngưng trệ hoặc diễn ra không đều. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), PCOS ảnh hưởng đến khoảng 8–13% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
Bệnh lý tử cung
Viêm nhiễm tử cung, u xơ tử cung hoặc dính buồng tử cung sau can thiệp y khoa có thể làm cản trở hoạt động bình thường của niêm mạc tử cung, khiến kinh nguyệt bị ứ trệ hoặc không thoát ra ngoài. Trường hợp nặng có thể gây vô kinh thứ phát.
Yếu tố tâm lý và thay đổi sinh hoạt
Stress kéo dài, mất ngủ hoặc thay đổi thói quen sinh hoạt đột ngột làm tăng nồng độ cortisol – một hormone gây ức chế quá trình rụng trứng. Đồng thời, chế độ ăn uống nghèo chất, ăn thiếu đạm, thiếu sắt hoặc giảm cân quá nhanh cũng ảnh hưởng đến trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng, gây rối loạn kinh nguyệt.
Triệu chứng tắc kinh nguyệt thường gặp
Chướng bụng, kinh ra ít hoặc không đều
Phụ nữ bị tắc kinh nguyệt thường có cảm giác chướng bụng dưới, đau tức, kèm theo việc ra kinh ít, màu sẫm hoặc hoàn toàn không thấy kinh trong vài tháng. Đây là dấu hiệu điển hình của tình trạng ứ trệ máu hoặc rối loạn nội tiết.
Căng thẳng, mệt mỏi, sút cân
Những người có chu kỳ kinh nguyệt bị ảnh hưởng thường đồng thời trải qua tình trạng mệt mỏi, dễ cáu gắt, khó ngủ, thậm chí có dấu hiệu sút cân không rõ nguyên nhân. Nghiên cứu đăng trên “Journal of Clinical Endocrinology” chỉ ra rằng rối loạn kinh nguyệt có mối liên hệ mật thiết với chỉ số BMI thấp hoặc cao bất thường.
Các cách cải thiện, chữa tắc kinh nguyệt tại nhà
Sử dụng thảo dược tự nhiên
Một số loại thảo dược đã được chứng minh có khả năng kích thích tuần hoàn máu và điều hòa kinh nguyệt như:
- Gừng tươi: Giúp làm ấm cơ thể, thúc đẩy lưu thông máu tại vùng chậu.
- Ngải cứu: Tác dụng chống co thắt, giảm đau bụng kinh và hỗ trợ điều hòa chu kỳ.
- Quế và đu đủ ương: Kích thích co bóp tử cung, giúp máu kinh di chuyển dễ dàng hơn.
Nên sử dụng dưới dạng trà sắc, nước ép hoặc chế biến cùng món ăn hằng ngày.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng trực tiếp đến cân bằng nội tiết và khả năng tạo máu. Để hỗ trợ thông kinh nguyệt và giúp kinh nguyệt ra nhiều hơn, khẩu phần nên bao gồm:
- Thực phẩm giàu sắt: gan, thịt đỏ, trứng, các loại đậu và rau xanh đậm như cải bó xôi, rau bina.
- Chất béo lành mạnh: omega-3 từ cá hồi, hạt lanh, quả bơ để hỗ trợ tổng hợp hormone sinh dục.
- Vitamin B6 và B12: có vai trò điều hòa nội tiết tố nữ.
Thay đổi lối sống, giảm stress
Giảm áp lực tâm lý, tránh làm việc quá sức, kết hợp các liệu pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc nghe nhạc nhẹ giúp cân bằng trục nội tiết và ổn định chu kỳ kinh nguyệt. Stress mạn tính có thể khiến chu kỳ bị kéo dài hoặc mất kinh hoàn toàn, đặc biệt ở phụ nữ đang trong giai đoạn tiền mãn kinh.
Thảo dược và thực phẩm hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt
Nghệ và curcumin
Hoạt chất curcumin trong củ nghệ có tác dụng chống viêm, kích thích tuần hoàn và làm sạch niêm mạc tử cung. Theo nghiên cứu của Đại học Maryland (Mỹ), nghệ hỗ trợ cải thiện đau bụng kinh và giúp hành kinh đều đặn.
Ngải cứu và rau diếp cá
Ngải cứu được y học cổ truyền ghi nhận với công dụng điều hòa kinh huyết, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp khí huyết ứ trệ gây tắc kinh. Rau diếp cá hỗ trợ thanh nhiệt, làm mát máu, đồng thời giảm cảm giác đau bụng khi đến kỳ.
Đu đủ chín và quế
Đu đủ chứa enzyme papain giúp kích thích thành tử cung hoạt động, phù hợp cho người bị kinh nguyệt đến chậm. Quế có tính ấm, thúc đẩy lưu thông máu – nên dùng dạng bột, pha trà hoặc cho vào món ăn hằng ngày.
Lưu ý khi áp dụng mẹo chữa tại nhà
Dù các phương pháp thiên nhiên thường lành tính, người dùng vẫn cần lưu ý:
- Không lạm dụng quá liều. Ví dụ, gừng hoặc quế dùng lượng lớn có thể gây nóng trong người.
- Không thay thế hoàn toàn phác đồ của bác sĩ. Nếu tình trạng tắc kinh kéo dài trên 3 tháng nên đi khám chuyên khoa phụ sản.
- Cần theo dõi phản ứng cơ thể. Nếu có biểu hiện bất thường như đau bụng dữ dội, sốt, nên dừng lại và tìm tư vấn y tế.
Những thói quen sinh hoạt, vận động giúp hỗ trợ thông kinh và tăng lượng máu kinh nguyệt
Tập thể dục vừa sức, ưu tiên yoga và các động tác vùng bụng chậu
Vận động nhẹ nhàng – đặc biệt các tư thế yoga tác động vào vùng bụng dưới như tư thế em bé, con thuyền, rắn hổ mang giúp cải thiện lưu thông máu vùng chậu. Một nghiên cứu đăng trên “Journal of Alternative Medicine” chỉ ra rằng phụ nữ tập yoga đều 3 buổi/tuần giảm 43% các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt sau 2 tháng.
Tránh vận động quá sức hoặc lười vận động
Tập luyện quá nặng, nhất là các môn có cường độ cao như crossfit, chạy cự ly dài có thể gây rối loạn nội tiết. Ngược lại, ít vận động làm giảm tuần hoàn máu vùng tử cung. Do đó, nên duy trì 30 phút vận động/ngày với cường độ trung bình.
Ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng
Giấc ngủ sâu và đều đặn giúp cơ thể sản sinh melatonin và ổn định chu kỳ hormone liên quan đến kinh nguyệt. Thiếu ngủ hoặc ngủ muộn làm tăng nồng độ cortisol, ảnh hưởng đến chu kỳ phóng noãn.
Massage vùng bụng dưới hỗ trợ lưu thông máu
Liệu pháp massage nhẹ nhàng bụng dưới với các loại tinh dầu nóng như dầu quế, dầu gừng có thể giúp làm mềm cơ tử cung, hỗ trợ máu kinh ra đều và không bị ứ đọng. Thực hiện mỗi ngày 10–15 phút vào buổi sáng hoặc trước kỳ kinh nguyệt.
Kết luận
Tắc kinh nguyệt làm sao thông? Ăn gì để kinh nguyệt ra nhiều? Đây là thắc mắc phổ biến nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu xác định đúng nguyên nhân và kết hợp các biện pháp phù hợp như điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sử dụng thảo dược hợp lý và rèn luyện thể chất đều đặn. Nếu sau 2–3 tháng áp dụng phương pháp tại nhà mà hiện tượng chậm kinh không cải thiện, người bệnh nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh các biến chứng ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản.
Tổng hợp nguồn tham khảo:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/PMC7432395
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infertility
- https://www.hindawi.com/journals/ecam/2019/9741395/
- https://journals.sagepub.com/home/jcn
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration




