Kinh nguyệt ra nhiều: Nguyên nhân & cách xử lý hiệu quả tại nhà

Hiện tượng kinh nguyệt ra nhiều ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Tuy không phải lúc nào cũng là dấu hiệu bệnh lý, nhưng nếu không được theo dõi và xử lý đúng cách, tình trạng này có thể gây thiếu máu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến hệ nội tiết. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và đưa ra phương pháp xử trí an toàn, hiệu quả.

Hiện tượng chảy máu kinh nguyệt nhiều là gì?

Trong y học, kinh nguyệt ra nhiều được gọi là cường kinh (menorrhagia). Đây là tình trạng lượng máu kinh vượt quá mức trung bình (trên 80ml/chu kỳ hoặc ≥7 ngày liên tục) và thường đi kèm với các biểu hiện như phải thay băng vệ sinh hàng giờ hoặc thấy máu đông lớn. Chẩn đoán cường kinh không chỉ dựa vào lượng máu mà còn kết hợp với ảnh hưởng của nó tới sinh hoạt thường ngày của người phụ nữ.

Nguyên nhân dẫn đến kinh nguyệt ra nhiều

Nguyên nhân do tử cung không co bóp đúng cách

Sau mỗi chu kỳ, tử cung cần co bóp để đẩy máu và nội mạc ra ngoài. Khi sự co bóp không hiệu quả, lượng máu có thể bị ứ đọng và chảy nhiều đột ngột. Đây thường là hậu quả của bất thường cơ học hoặc yếu tố nội tiết.

Khối u lành tính, polyp tử cung

U xơ tử cung hoặc polyp nội mạc tử cung là nguyên nhân phổ biến gây cường kinh. Các khối u này làm thay đổi cấu trúc tử cung, ảnh hưởng đến việc co bóp và gây chảy máu nhiều, kéo dài.

Vòng tránh thai (IUD)

Một số loại vòng tránh thai, đặc biệt là loại không chứa hormone, có thể gây ra tình trạng kinh nguyệt kéo dài và nhiều hơn bình thường. Mặc dù là phản ứng phụ phổ biến nhưng cần được bác sĩ đánh giá cụ thể nếu gây khó chịu ảnh hưởng sinh hoạt.

Mô sẹo trong tử cung

Sau các thủ thuật như nạo phá thai, sinh mổ hoặc u nang buồng trứng, mô sẹo có thể hình thành và làm gián đoạn quá trình bong nội mạc tử cung bình thường, đồng thời dẫn đến chảy máu không đều hoặc kéo dài.

Rối loạn nội tiết tố, rối loạn đông máu

Mất cân bằng hormone estrogen và progesterone hoặc các bệnh lý ảnh hưởng đến đông máu như bệnh Von Willebrand, thiếu hụt yếu tố VIII,… cũng là nguyên nhân thường gặp. Đặc biệt ở tuổi dậy thì và giai đoạn tiền mãn kinh, hormone thường dao động mạnh gây biến động chu kỳ.

Bệnh lý mạn tính khác

Các bệnh như suy giáp, tiểu đường hoặc viêm gan mạn tính có ảnh hưởng gián tiếp lên kinh nguyệt thông qua quá trình chuyển hóa hormone. Cần khám tổng quát để loại trừ các nguyên nhân nội khoa đi kèm.

Một số trường hợp không rõ nguyên nhân

Khoảng 30-40% trường hợp kinh nguyệt ra nhiều không có nguyên nhân bệnh lý rõ ràng hoặc được xác định sau khi loại trừ toàn bộ các yếu tố nguy cơ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Không phải trường hợp kinh nguyệt ra nhiều nào cũng cần thăm khám khẩn cấp, tuy nhiên bạn nên đến gặp bác sĩ khi có các biểu hiện sau:

• Phải thay băng vệ sinh mỗi 1-2 giờ do thấm đầy.
• Máu kinh có nhiều cục máu đông lớn hoặc chu kỳ kéo dài trên 7 ngày.
• Có cảm giác mệt mỏi bất thường, choáng váng, nhức đầu – biểu hiện của thiếu máu.
• Kinh nguyệt ra rất nhiều kèm đau bụng dữ dội, sốt, chức năng sinh lý suy giảm.

Theo khuyến cáo từ Hội sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG, 2022), nếu tình trạng chảy máu ảnh hưởng đến hoạt động thường ngày hoặc nghi ngờ có nguyên nhân bệnh lý, nên khám phụ khoa càng sớm càng tốt.

Điều trị tình trạng kinh nguyệt ra nhiều như thế nào?

Phương pháp không dùng thuốc

Áp dụng chế độ sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát căng thẳng và tập thể dục đều đặn có thể cải thiện tình trạng mất cân bằng nội tiết. Bên cạnh đó, việc sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt, magiê, vitamin B6 cũng hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt tự nhiên.

Sử dụng thuốc

Thuốc điều hòa nội tiết như viên tránh thai kết hợp hoặc thuốc chỉ chứa progestin thường được bác sĩ kê đơn cho trường hợp cường kinh không do u xơ hoặc không có chống chỉ định nội tiết. Ngoài ra, thuốc chống viêm không steroid như mefenamic acid có thể làm giảm lượng máu chảy và đau bụng kinh.

Phẫu thuật

Trong các trường hợp do u xơ lớn, nội mạc tăng sản không đáp ứng điều trị nội khoa, biện pháp phẫu thuật như cắt bỏ u xơ (myomectomy), nạo buồng tử cung hoặc thậm chí cắt tử cung hoàn toàn được cân nhắc. Quyết định phụ thuộc vào độ tuổi, mong muốn sinh con và tình trạng sức khỏe người bệnh.

Cách tự theo dõi và đánh giá mức độ kinh nguyệt ra nhiều tại nhà

Ghi chép chu kỳ kinh nguyệt là bước quan trọng đầu tiên để đánh giá sự bất thường. Bạn có thể sử dụng sổ tay, ứng dụng trên điện thoại (như Clue hoặc Flo) để:

• Ghi ngày bắt đầu và kết thúc kinh nguyệt mỗi tháng.
• Nhật ký số lượng băng vệ sinh thay trong ngày, thời điểm thay đầy băng vệ sinh.
• Đánh giá kích thước và tần suất xuất hiện của cục máu đông.

Thông qua việc theo dõi này, bạn có thể ước tính sơ bộ lượng máu mất. Ví dụ, một miếng băng vệ sinh siêu thấm đầy chứa khoảng 5-10ml máu. Nếu cần thay mỗi 2-3 giờ suốt nhiều ngày liền, đây là dấu hiệu báo động sự cường kinh.

Bên cạnh đó, các dấu hiệu thiếu máu cần chú ý nếu có kinh ra nhiều là chóng mặt, da xanh, mất ngủ, giảm năng lượng ngay cả trong ngày đầu kỳ kinh. Khi các dấu hiệu này xuất hiện, bạn nên đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm máu và đánh giá nguyên nhân.

Kết luận

Kinh nguyệt ra nhiều phải làm sao là thắc mắc phổ biến và cần được tiếp cận dưới góc độ khoa học. Dù có thể xảy ra nhất thời do yếu tố sinh lý, nhưng nếu không theo dõi sát và xử lý kịp thời, hiện tượng này có thể gây biến chứng nghiêm trọng. Tự theo dõi tại nhà là bước đầu quan trọng giúp phụ nữ phát hiện bất thường và đưa ra quyết định điều trị đúng lúc. Hãy duy trì việc ghi chú chu kỳ kinh nguyệt và tìm đến bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn.

Nguồn tham khảo

1. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) Practice Bulletin No. 128: Diagnosis of abnormal uterine bleeding in reproductive-aged women. Obstetrics & Gynecology. 2022.
2. WHO – Reproductive health and research: Menstrual health and management.
3. Vinmec.com – Cường kinh là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị.
4. Hello Bacsi – Kinh nguyệt ra nhiều: Khi nào cần đi khám?
5. Nhà thuốc Long Châu – Kinh nguyệt ra nhiều, có nguy hiểm không?
6. Journal of Women’s Health – Evaluating Menstrual Blood Loss: Methods and Accuracy. 2021.