Trong chu kỳ kinh nguyệt, cơ thể phụ nữ thay đổi cả về nội tiết và sinh lý, khiến việc sử dụng thuốc cần thận trọng hơn bao giờ hết. Một số loại thuốc nếu dùng sai thời điểm có thể gây rối loạn kinh nguyệt, tăng nguy cơ mất máu hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản lâu dài. Do đó, nhận biết những loại thuốc không nên uống khi có kinh nguyệt là điều quan trọng bạn không nên bỏ qua.
Ảnh hưởng của thuốc tới chu kỳ kinh nguyệt
Chu kỳ kinh nguyệt là kết quả của sự điều phối tinh vi giữa các hormone buồng trứng và tuyến yên. Khi sử dụng thuốc, dù là điều trị bệnh lý hay thực phẩm chức năng, cũng đều có khả năng ảnh hưởng đến nồng độ hormone, chức năng đông máu, hoặc các yếu tố chuyển hóa trong cơ thể. Một số thuốc có thể gây rong kinh, mất kinh, kinh nguyệt không đều hoặc tăng nguy cơ viêm nhiễm trong giai đoạn này. Vì vậy, việc hiểu rõ tác động của thuốc là cần thiết để tránh những hậu quả không mong muốn.
Những loại thuốc không nên uống khi có kinh nguyệt
Thuốc chống đông máu
Các thuốc như warfarin, heparin hay aspirin có tác dụng làm chậm quá trình đông máu, từ đó tăng nguy cơ chảy máu ồ ạt trong thời kỳ kinh nguyệt. Dùng nhóm thuốc này trong lúc hành kinh dễ dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi, và làm rối loạn chu kỳ về lâu dài. Nếu bạn đang điều trị tim mạch hay bệnh lý huyết khối, cần thông báo với bác sĩ để có chỉ định phù hợp trong kỳ kinh.
Thuốc cầm máu
Mặc dù thuốc cầm máu như tranexamic acid hoặc ethamsylate có thể giúp giảm lượng máu kinh với những người bị rong kinh, việc tự ý sử dụng mà không có chỉ định y khoa có thể dẫn đến hiện tượng giữ máu trong tử cung, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và đau bụng dữ dội. Việc can thiệp không đúng lúc vào cơ chế tự nhiên này sẽ ảnh hưởng lớn đến chức năng sinh sản.
Thuốc nội tiết
Thuốc chứa hormone sinh dục nữ (estrogen, progesterone) nếu dùng vào thời điểm kinh nguyệt có thể làm rối loạn chu kỳ sinh lý, gây ra mất kinh, chảy máu giữa chu kỳ hoặc thay đổi tính chất máu kinh. Đặc biệt, thuốc nội tiết phải được kê đơn theo chỉ định bác sĩ và theo dõi sát sao để tránh tác dụng phụ.
Thuốc điều trị viêm nhiễm âm đạo và các thuốc đặt âm đạo
Trong thời kỳ hành kinh, môi trường âm đạo có độ pH thay đổi và dễ nhiễm khuẩn hơn. Việc dùng thuốc đặt âm đạo giai đoạn này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc, tăng nguy cơ kích ứng hoặc thậm chí làm bệnh lý lan rộng hơn. Nếu cần điều trị viêm phụ khoa, bạn nên đợi sau kỳ kinh để bắt đầu liệu trình.
Thuốc nhuận tràng
Thuốc nhuận tràng làm tăng nhu động đường ruột, có thể gây rối loạn hấp thu các thuốc khác và tăng co thắt vùng bụng dưới, dễ kích thích tử cung gây đau bụng kinh dữ dội. Ngoài ra, sử dụng kéo dài còn làm mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến nội tiết.
Thuốc giảm béo, thuốc chống thèm ăn
Nhiều sản phẩm giảm cân hoạt động bằng cách ức chế cảm giác đói hoặc tăng cường trao đổi chất, có thể ảnh hưởng đến trục nội tiết vùng dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng. Đây là hệ trục giúp điều hòa kinh nguyệt. Nếu sử dụng trong kỳ kinh hoặc kéo dài sẽ dễ dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc thậm chí vô kinh.
Thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai dạng viên phối hợp hoặc chỉ có progesterone nếu dùng không đúng theo hướng dẫn, đặc biệt trong giai đoạn kinh nguyệt, có thể gây rối loạn nội tiết từ nhẹ đến nặng. Việc bắt đầu hoặc ngưng thuốc tránh thai không đúng thời điểm còn có thể gây “kinh hai lần trong tháng” hoặc kéo dài vòng kinh.
Thuốc kháng sinh
Một số loại kháng sinh như rifampicin, tetracycline hoặc các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, aspirin có khả năng làm thay đổi nồng độ hormone hoặc ảnh hưởng đến chức năng gan – nơi chuyển hóa hormone sinh dục. Dùng thuốc này trong kỳ kinh nguyệt có thể gây rối loạn về lượng máu kinh, đau đầu kinh, hoặc chu kỳ rút ngắn/gián đoạn ngoài kế hoạch.
Các loại thuốc cần chú ý khi sử dụng dài ngày: nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến chu kỳ kinh nguyệt
Thuốc tuyến giáp và nguy cơ rối loạn chu kỳ kinh
Người mắc bệnh tuyến giáp thường phải điều trị với Levothyroxine hoặc thuốc kiểm soát cường giáp. Sự thay đổi nồng độ hormone tuyến giáp có ảnh hưởng lớn đến nội tiết sinh sản nữ. Nhiều nghiên cứu cho thấy rối loạn tuyến giáp có thể gây chậm kinh, kinh không đều hoặc rong kinh, đặc biệt nếu người dùng không kiểm soát liều lượng đều đặn (Nguồn: American Thyroid Association).
Thuốc hóa trị, liệu pháp hormone, thuốc kháng viêm không steroid
Các thuốc hóa trị, liệu pháp hormone trong điều trị ung thư hoặc bệnh lý phụ khoa thường tác động mạnh đến trục nội tiết trung ương. Những tác động này có thể gây mất kinh vĩnh viễn, mãn kinh sớm hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. NSAIDs như diclofenac, naproxen hay ibuprofen nếu dùng dài ngày còn ảnh hưởng đến chức năng gan và chuyển hóa estrogen.
Thực phẩm chức năng và thuốc bổ dùng kéo dài
Vitamin A, E, D hoặc các sản phẩm bổ sung sắt, kẽm, canxi nếu dùng không theo chỉ dẫn có thể gây phản ứng ngược, đặc biệt với phụ nữ có rối loạn nội tiết nền. Dùng kháng sinh kéo dài gây loạn khuẩn, từ đó ảnh hưởng gián tiếp đến chức năng miễn dịch và chu kỳ kinh thông qua hệ vi sinh âm đạo.
Lưu ý khi sử dụng thuốc trong ngày “đèn đỏ”
Để giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc dùng thuốc trong kỳ kinh nguyệt, chị em nên tuân thủ các khuyến nghị sau:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào trong kỳ hành kinh, đặc biệt là thuốc nội tiết hay kháng sinh, cần có sự tư vấn chuyên khoa.
- Tránh tự ý đặt thuốc âm đạo: Vì dễ gây nhiễm khuẩn hoặc giảm hiệu quả điều trị do trôi thuốc.
- Không nên dùng thuốc cầm máu hoặc thuốc tránh thai “khẩn cấp” bừa bãi: Vì có thể khiến chu kỳ kinh bị loạn trong nhiều tháng sau đó.
- Sử dụng sản phẩm đúng chỉ định và thời điểm: Một số thuốc nên bắt đầu ngay sau kỳ kinh và không dùng trong thời gian có hành kinh để tránh ảnh hưởng nội tiết.
Kết luận
Việc nhận diện đúng những loại thuốc không nên uống khi có kinh nguyệt có vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản cho nữ giới. Đừng coi nhẹ tác động của thuốc lên nội tiết và chu kỳ kinh, vì hậu quả có thể kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí là không hồi phục. Hãy luôn cân nhắc kỹ lưỡng và tham vấn y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trong “ngày đèn đỏ”.
Từ khóa chính: những loại thuốc không nên uống khi có kinh nguyệt
Nguồn tham khảo
[1] Bệnh viện Medlatec – medlatec.vn. “Lưu ý những loại thuốc không nên dùng trong kỳ kinh nguyệt”. [2] Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – bvnguyentriphuong.com.vn. “5 nhóm thuốc chị em cần tránh khi có hành kinh”. [3] Bazaar Việt Nam – bazaarvietnam.vn. “Những loại thuốc không nên uống trong kỳ kinh nguyệt”. [4] American Thyroid Association – thyroid.org. “Thyroid Hormone and the Menstrual Cycle”. [5] Mayo Clinic, U.S. National Library of Medicine. “Hormonal therapy and menstrual cycle changes”.Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration




