Thuốc giảm đau kinh nguyệt là cứu cánh cho hàng triệu phụ nữ đối mặt với cơn đau bụng dữ dội mỗi tháng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ nên dùng loại nào, liều lượng bao nhiêu và khi nào là an toàn. Việc lựa chọn sai thuốc hoặc lạm dụng có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa hoặc nội tiết tố.
Những điều cần biết về đau bụng kinh nguyệt
Nguyên nhân gây đau bụng kinh nguyệt
Đau bụng kinh nguyệt (hay còn gọi là thống kinh) là hiện tượng phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nguyên nhân chủ yếu là do sự co thắt của tử cung nhằm tống máu kinh ra ngoài, hoạt động này được kích thích bởi hormon prostaglandin tiết ra trong lớp niêm mạc tử cung. Mức prostaglandin càng cao, cơn đau càng nghiêm trọng. Ngoài ra, những bất thường phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung hay viêm nhiễm tử cung cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng.
Khi nào nên dùng thuốc giảm đau kinh nguyệt?
Không phải trường hợp đau bụng kinh nào cũng cần dùng thuốc. Tuy nhiên, nếu cơn đau dữ dội ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, giấc ngủ và tâm lý thì **thuốc giảm đau kinh nguyệt** là lựa chọn cần thiết. Một số dấu hiệu cần thiết dùng thuốc bao gồm: đau trước và trong kỳ kinh khiến không thể làm việc, đau lan xuống lưng hoặc đùi, và không giảm dù đã áp dụng các phương pháp giảm đau tự nhiên như chườm nóng hoặc nghỉ ngơi.
Các nhóm thuốc giảm đau bụng kinh phổ biến nhất hiện nay
Thuốc giảm đau NSAIDs (Ibuprofen, Diclofenac, Acid Mefenamic…)
Đây là nhóm thuốc phổ biến nhất trong điều trị đau bụng kinh. Các thuốc như Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac và Acid Mefenamic hoạt động bằng cách ức chế sản xuất prostaglandin – từ đó làm giảm cơn co thắt tử cung và giảm đau hiệu quả. **Ibuprofen** (liều 200-400mg mỗi 6-8 giờ) và **Acid Mefenamic** (500 mg mỗi 6-8 giờ) là hai loại thường được kê đơn.
Lưu ý: Không dùng thuốc NSAIDs nếu bạn bị loét dạ dày, viêm dạ dày, suy thận hoặc có tiền sử dị ứng với thuốc nhóm này. Nên dùng sau ăn và dưới sự tư vấn của bác sĩ nếu dùng liên tục hơn 3 ngày.
Thuốc giảm đau chống co thắt (Alverin, Drotaverin…)
Nhóm thuốc này giúp giãn cơ trơn tử cung, làm giảm cơn co thắt và nhờ đó giảm đau. **Drotaverin 40mg** hoặc **Alverin citrate** là những lựa chọn phổ biến. Thuốc thường hiệu quả với những bệnh nhân có cơ địa nhạy cảm với co thắt.
So với NSAIDs, hiệu quả giảm đau thấp hơn nhưng ít gây tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa. Có thể kết hợp với NSAIDs trong một số trường hợp nặng.
Thuốc điều hòa nội tiết tố (thuốc tránh thai chứa Estrogen/Progestin)
Thuốc tránh thai dùng liên tục có thể giúp ổn định nội tiết và giảm mức prostaglandin – nguyên nhân gây co thắt tử cung. Các thuốc này không chỉ giúp giảm đau bụng kinh mà còn điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, đây không phải lựa chọn tức thì mà thường phát huy hiệu quả sau vài tháng sử dụng định kỳ.
Cần đặc biệt lưu ý: Không dùng cho phụ nữ có tiền sử huyết khối, tăng huyết áp nặng hoặc ung thư nội tiết. Việc sử dụng cần theo chỉ định của bác sĩ phụ khoa.
Thuốc thảo dược & thực phẩm chức năng hỗ trợ
Thị trường cũng có nhiều sản phẩm từ thiên nhiên với thành phần như dầu hoa anh thảo, đương quy, ích mẫu… được chứng minh có tác dụng hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt và giảm thống kinh nhẹ đến trung bình. Một số sản phẩm còn bổ sung vitamin B6, magie, omega-3 để giảm căng thẳng và giảm co thắt. Tuy nhiên, tác dụng chậm và không thay thế được thuốc điều trị.
Review một số loại thuốc giảm đau kinh nguyệt được tin dùng
Cataflam
Là thuốc chứa hoạt chất Diclofenac potassium – thuộc nhóm NSAIDs. Viên màu hồng này thường có hàm lượng 25mg. Ưu điểm của Cataflam là tác dụng nhanh, thường phát huy hiệu quả chỉ sau 20-30 phút uống. Nhược điểm là có thể gây đau dạ dày nếu dùng khi đói.
Dolfenal, Gofen, Paracetamol, Loxonin S, Bufferin Luna, EVE A
**Dolfenal** chứa Acid mefenamic – rất hiệu quả giảm đau tử cung nhưng dễ gây rối loạn tiêu hóa nếu uống sai cách. **Gofen 400** (Ibuprofen 400mg) tác dụng nhanh, phổ rộng, ít gây tác dụng phụ nếu uống sau ăn. **Paracetamol** tác dụng giảm đau nhẹ đến vừa, thích hợp với người không dung nạp NSAIDs.
Trong các thuốc nội địa Nhật, **Loxonin S** (Loxoprofen) và **Bufferin Luna** chứa Ibuprofen được yêu thích vì nhẹ dạ dày hơn, viên nhỏ dễ uống. **EVE A**, đặc biệt phổ biến ở phụ nữ trẻ, có tác dụng kép chống viêm và giảm đau nhanh.
Ưu điểm – nhược điểm từng loại
NSAIDs có tác dụng nhanh, hiệu quả mạnh nhưng tiềm ẩn nguy cơ kích ứng dạ dày và tổn thương thận nếu lạm dụng. Thuốc chống co thắt an toàn hơn nhưng chỉ hiệu quả với một số trường hợp nhất định. Thuốc nội tiết tố điều trị tận gốc nhưng cần thời gian và nhiều xét nghiệm liên quan. Trong khi đó, thảo dược hỗ trợ mang tính duy trì lâu dài, ít tác dụng phụ.
Cách dùng thuốc giảm đau kinh nguyệt đúng – hiệu quả & an toàn
Liều lượng, thời điểm uống, kết hợp phương pháp không dùng thuốc
Nên uống thuốc giảm đau ngay khi thấy xuất hiện cơn đau đầu tiên hoặc bắt đầu có dấu hiệu hành kinh – đây là thời điểm prostaglandin đạt đỉnh và thuốc phát huy hiệu quả tối đa.
NSAIDs uống sau ăn, không quá 3 ngày liên tục. Kết hợp với nghỉ ngơi, chườm nóng vùng bụng, tập yoga nhẹ có thể tăng hiệu quả kiểm soát cơn đau. Không nên uống quá liều vì không giúp giảm đau nhiều hơn mà chỉ tăng nguy cơ tác dụng phụ.
Những đối tượng không nên dùng hoặc thận trọng khi dùng thuốc
Người có tiền sử loét dạ dày, suy gan thận, dị ứng thuốc, đang dùng thuốc chống đông máu hoặc điều trị bệnh mạn tính cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cũng nên cẩn trọng.
Thuốc giảm đau kinh nguyệt: Câu hỏi thường gặp & giải đáp từ dược sĩ
Có nên uống thuốc giảm đau kinh nguyệt thường xuyên không?
Không nên lạm dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc giảm đau kinh nguyệt. Sử dụng liên tục nhiều chu kỳ có thể dẫn đến giảm hiệu quả thuốc, gây tổn thương dạ dày hoặc thận. Nếu phải dùng thuốc mỗi tháng trong thời gian dài, bạn nên thăm khám để loại trừ nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn và được kê đơn điều trị phù hợp hơn, ví dụ như điều trị nội tiết hoặc phẫu thuật (nếu bệnh lý tử cung nghiêm trọng).
Thuốc có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản?
Đa số các loại thuốc giảm đau kinh nguyệt ngắn hạn không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên, nếu bạn dùng thuốc điều hòa nội tiết trong thời gian dài mà không có chỉ định của bác sĩ, điều này có thể gây ức chế rụng trứng hoặc ảnh hưởng nội tiết sinh sản. Do đó, cần thăm khám và dùng thuốc đúng mục đích.
Làm sao để giảm đau kinh nguyệt không dùng thuốc?
Một số phương pháp hiệu quả bao gồm: chườm nóng bụng dưới, tắm nước ấm, tập yoga, massage nhẹ, ngủ đủ giấc và tránh chất kích thích. Bổ sung omega-3, magie và vitamin B cũng giúp giảm co thắt cơ tử cung. Thay đổi lối sống có tác động tích cực đến mức độ đau mỗi chu kỳ.
Kết luận
Việc lựa chọn và sử dụng **thuốc giảm đau kinh nguyệt** đúng cách quyết định hiệu quả và độ an toàn. Tùy theo tình trạng đau, cơ địa và bệnh lý nền, bạn có thể cân nhắc giữa nhóm NSAIDs, chống co thắt, nội tiết tố hoặc thảo dược. Đừng quên hỏi ý kiến bác sĩ nếu tình trạng đau dữ dội và kéo dài, tránh tự mua thuốc khi chưa hiểu rõ bản chất của cơn đau.
Nguồn tham khảo
[1] Mayo Clinic – Dysmenorrhea Treatments – https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menstrual-cramps/diagnosis-treatment [2] WHO – Menstrual health, 2022 – https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-mental-health [3] MedlinePlus – NSAID Drug Information – https://medlineplus.gov/nsaids.html [4] National Institute for Health and Care Excellence (NICE), UK – Menstrual pain management guidelines – https://www.nice.org.uk/guidance/ng88Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration




