6 Tháng Không Có Kinh Nguyệt: Nguyên Nhân & Cách Xử Lý An Toàn

Không có kinh nguyệt trong 6 tháng là dấu hiệu bất thường, có thể do thay đổi sinh lý tạm thời hoặc nguồn gốc bệnh lý nghiêm trọng. Việc chậm trễ chẩn đoán và điều trị có thể để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe sinh sản và nội tiết. Phát hiện sớm nguyên nhân sẽ giúp người bệnh chọn hướng điều trị an toàn, hiệu quả.

Mất kinh nguyệt là gì?

Khái niệm vô kinh

Vô kinh là tình trạng người phụ nữ không xuất hiện hành kinh trong một khoảng thời gian nhất định. Có hai dạng vô kinh phổ biến gồm vô kinh nguyên phát (chưa từng có kinh nguyệt đến sau tuổi 15) và vô kinh thứ phát (mất kinh từ 3 chu kỳ liên tiếp hoặc hơn 6 tháng sau khi đã từng hành kinh bình thường trước đó).

Phân loại vô kinh: nguyên phát và thứ phát

Trong khuôn khổ bài viết này, chúng ta tập trung vào dạng vô kinh thứ phát, bởi tình huống 6 tháng không có kinh nguyệt thường phản ánh nhóm nguyên nhân thuộc dạng này. Vô kinh nguyên phát thường liên quan đến bất thường bẩm sinh hoặc di truyền, trong khi vô kinh thứ phát lại chịu ảnh hưởng lớn từ yếu tố nội tiết, bệnh lý phụ khoa, lối sống và ngoại cảnh.

Nguyên nhân mất kinh nguyệt

Mang thai

Trường hợp phổ biến nhất khiến phụ nữ mất kinh là do mang thai. Việc trễ kinh kéo dài nên được loại trừ nguyên nhân này trước tiên bằng xét nghiệm thử thai hoặc siêu âm.

Cho con bú

Giai đoạn cho con bú, đặc biệt là trong 6 tháng đầu sau sinh nếu chưa có kinh trở lại, thường do nồng độ Prolactin cao ức chế trục hạ đồi – tuyến yên – buồng trứng. Đây là trạng thái vô kinh sinh lý tạm thời.

Mãn kinh

Phụ nữ ngoài 45 tuổi có thể bước vào giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh, gây rối loạn và dần ngưng hẳn chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, nếu dưới 40 tuổi nhưng xuất hiện dấu hiệu này, cần nghi ngờ suy buồng trứng sớm.

Yếu tố lối sống

Những thay đổi cực đoan trong lối sống như giảm cân nhanh, dinh dưỡng thiếu hụt, tập thể dục cường độ cao hoặc căng thẳng kéo dài đều có thể làm rối loạn trục nội tiết và dẫn đến mất kinh nguyệt kéo dài. Đây là nguyên nhân phổ biến ở người trẻ tuổi hoặc vận động viên chuyên nghiệp.

Mất cân bằng nội tiết tố, vấn đề cơ quan sinh sản

Các bệnh lý về nội tiết như rối loạn tuyến giáp, cường prolactin máu, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc các khối u lành, ác tính tại tử cung và buồng trứng cũng có thể gây mất kinh kéo dài. Đây là nguyên nhân bệnh lý buộc phải được tầm soát kỹ lưỡng.

Ảnh hưởng của việc mất kinh nguyệt

Nguy cơ vô sinh

Sự mất ổn định chu kỳ kinh đồng nghĩa với việc rụng trứng không đều hoặc ngưng hoạt động rụng trứng, làm giảm khả năng thụ thai. Thống kê ghi nhận, có đến 30-40% phụ nữ vô sinh nguyên phát từng mắc vô kinh thứ phát kéo dài trên 6 tháng (Nguồn: Mayo Clinic Journal, 2020).

Biến chứng sức khỏe khác

Vô kinh kéo dài do thiếu hụt estrogen có thể tác động tiêu cực lên hệ xương (loãng xương), tim mạch và tâm lý (trầm cảm, cáu gắt…). Đây không chỉ là vấn đề sinh sản mà còn ảnh hưởng toàn diện đến chất lượng sống của nữ giới.

Các chẩn đoán và xét nghiệm cần làm khi bị mất kinh nguyệt 6 tháng

Xét nghiệm máu

Bác sĩ sẽ chỉ định đo nồng độ hormone sinh dục nữ (FSH, LH, Estradiol), hormone tuyến giáp (TSH, FT4) và Prolactin – là các thành tố then chốt trong cơ chế điều hòa kinh nguyệt. Xét nghiệm này giúp xác định liệu mất kinh có do rối loạn nội tiết hay không.

Siêu âm đầu dò buồng trứng, tử cung

Siêu âm đầu dò giúp khảo sát cấu trúc tử cung, nội mạc tử cung, buồng trứng. Tình trạng buồng trứng “trống rỗng”, đa nang hoặc có khối bất thường sẽ được ghi nhận, hỗ trợ chẩn đoán chuyên sâu hơn.

Khám lâm sàng chuyên khoa sản phụ khoa

Khám vùng chậu và các xét nghiệm âm đạo liên quan giúp loại trừ viêm nhiễm, dị tật hoặc bất thường cấu trúc cơ quan sinh sản có thể dẫn tới vô kinh.

Tổng hợp các xét nghiệm chuyên biệt

Trong nhiều trường hợp, bác sĩ cần chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu để loại trừ nguyên nhân hệ thống như hội chứng buồng trứng đa nang, suy tuyến yên, u tuyến yên (prolactinoma), bệnh lý tự miễn hoặc ảnh hưởng thuốc (chẳng hạn thuốc chống trầm cảm, thuốc ức chế thần kinh có thể gây mất kinh).

Làm gì khi bị mất kinh nguyệt?

Khi nào cần khám bác sĩ?

Người bệnh cần đến cơ sở y tế khi không có kinh nguyệt trong 3 chu kỳ liên tiếp, đặc biệt là khi đã loại trừ khả năng mang thai. Việc thăm khám sớm giúp chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời, phòng tránh biến chứng.

Các phương pháp hỗ trợ

Việc điều trị tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể sau khi thăm khám. Có thể sử dụng liệu pháp hormone thay thế (nếu do thiếu hụt nội tiết), điều trị bệnh lý nền như PCOS, điều chỉnh lối sống khoa học hơn (nghỉ ngơi đầy đủ, giảm stress, chế độ dinh dưỡng cân bằng, tăng cường vận động hợp lý). Trường hợp mất kinh do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc thay đổi loại thuốc phù hợp hơn.

Kết luận

6 tháng không có kinh nguyệt là hiện tượng không nên xem nhẹ. Đây có thể là dấu hiệu của thay đổi sinh lý tạm thời, nhưng cũng có thể là cảnh báo sớm của rối loạn nội tiết hoặc bệnh phụ khoa nghiêm trọng. Chẩn đoán và điều trị kịp thời không chỉ giúp khôi phục chu kỳ kinh mà còn bảo vệ sức khỏe sinh sản, tâm lý và nội tiết tố nữ. Phụ nữ cần chủ động thăm khám chuyên khoa khi thấy rối loạn kinh nguyệt trên 3 chu kỳ, đặc biệt là khi đã loại trừ thai kỳ.

Nguồn tham khảo

[1] Vinmec. Đột nhiên mất kinh nguyệt, vì sao? https://www.vinmec.com
[2] Hello Bacsi. Không có kinh nguyệt: 10 nguyên nhân thường gặp. https://hellobacsi.com
[3] Nhà thuốc Long Châu. Mất kinh nguyệt 5-6 tháng, nguyên nhân và ảnh hưởng. https://nhathuoclongchau.com
[4] Mayo Clinic. Amenorrhea (Absence of Periods). https://www.mayoclinic.org
[5] WHO. Female reproductive health disorders. https://www.who.int
[6] NIH. Disorders of Menstruation. https://www.ncbi.nlm.nih.gov